کد مطلب:16299 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:8

گنجینه پرسمان » احكام

فلسفه غسل دادن مردگان و فلسفه غسل مس ميت چيست ؟

همان طور كه مكرر يادآوري كرده ايم , فلسفه قسمتي از احكام فرعي اسلام براي ماروشن نيست ; ولي با گذشت زمان و تكامل عقل بشر و پيشرفت علوم , فلسفه قسمتهاي مهمي روشن شده و در آينده نيز ممكن است اسرار قسمتهاي ديگر واضح و روشن گردد . دربـاره مطلب مورد سوال مي توان گفت : يكي از اسرار لزوم غسل مس ميت اين است كه تمام اقـوام و مـلـل همان طور كه احترام زنده را لازم مي دانند , براي مردگان نيزاحترام خاصي قائل مي شوند . گـرچه اسلام بسياري از تشريفات ملل و اقوام گذشته را درباره مردگان كه جنبه خرافي داشته حـذف كرده , ولي احترام ساده و بي آلايش را به صورت غسل و كفن و دفن براي مردگان لازم مي داند ; روي اين حساب , موضوع غسل ميت و ساير تشريفات مردگان , يك نوع احترام بي آلايش نسبت به مردگان است . بـه عـبـارت ديـگر : اسلام براي انسان ارزشي فوق العاده قائل است و ارزش او را باوسايل و بيانات گـوناگون بالا برده , حتي اين موضوع شامل حال پس از مرگ هم مي شودو از نظر قوانين اسلام هيچ كس مجاز نيست به مرده مسلماني اهانت كند , حتي نمي تواند به قبر او نيز اهانت نمايد . مـوضـوع غسل و كفن و دفن مردگان نيز يك نوع احترام به مقام انسان است ; احترامي كه جنبه خرافي ندارد . عـلاوه بـر ايـن , چـون از نـظر اسلام مرگ پايان زندگي نيست , بلكه دروازه اي نسبت به جهان و زندگي ديگر و نزول در جوار رحمت الهي است , از اين جهت دستور مي دهد كه بايستي مردگان را نظيف و پاكيزه كنند و با لباسي ساده و پاك به خاك سپارند تااين عمل رمز بقاي حيات حقيقي و امتداد زندگي باشد اين است فلسفه غسل ميت . غسل مس ميت پيش از آن كه به اصل پاسخ بپردازيم , لازم است چند نكته را ذيلا تذكر دهيم :1 - نـوعا بازماندگان مرده در اثر از دست دادن فرد عزيزي از افراد خانواده خوداحساسات و عواطف برافروخته اي خواهند داشت و لذا نمي تواند يكباره رابطه خود رابا او قطع شده ببينند . آنها در اثر انس و علاقه اي كه نسبت به او داشته اند , حتي بعد از مرگ مي خواهند او را ببوسند و در آغوش پر مهرشان بگيرند . 2 - ايـن نكته نيز كاملا روشن است كه معمولا بدن افراد مرده در اثر بيماري و براثر مسموميتهاي مـختلف و از دست دادن قدرت دفاعي , آلوده به انواع ميكروبهاست ونزديك شدن به او خطرهاي فرواني از نظر بهداشتي به دنبال دارد . 3 - اسـلام هـيـچ گـاه بـا عواطف و احساسات انسان از در ستيزه و مبارزه در نيامده ,انگيزه هاي طـبـيـعي افراد را ناديده نگرفته , بلكه عواطف و احساسات را در مسيرخاصي هدايت و راهنمايي نموده است . با توجه به نكات فوق مي توان نتيجه گرفت : اسلام براي آن كه همه افراد - مخصوصابازماندگان مرده - را از آلودگي به انواع ميكروبها و ابتلا به امراض گوناگون كه از پيكر بي جان ممكن است بـه آنـهـا سـرايـت كـنـد , بـازدارد و در عين حال با تحريم تماس با مرده , با عواطف و احساسات برافروخته آنها مبارزه نكرده باشد , مشكل قانوني براي آنها به وجود آورده است ; يعني دستور داده هـر كسي به بدن مرده دست بزند و يا به هر نحوي از انحاء بدنش با ميت تماس پيدا كند , بايد تمام بدنش راشست و شو داده و غسل نمايد . شـكـي نـيـست كه اين مشكل قانوني در عين آن كه تا حدودزيادي تماس زندگان را با مردگان محدود مي كند و آنها را از ابتلا به انواع امراض احتمالي باز مي دارد , عواطف و احساسات آنها را نيز ناديده نگرفته است و هرگاه اين مشكل قانوني , موثر در برقراري تماس , با مرده نگرديد , غسل مس ميت خودبهترين و ساده ترين طرز شست و شو و دفع ميكروبهاي احتمالي خواهد بود . مـمكن است بعضي اشكال كنند كه اگر غسل مس ميت ايجاد مشكل قانوني و براي جلوگيري از آلودگي و ابتلا به امراض است , پس چرا بعد از غسل دادن مرده , دست زدن و تماس پيدا كردن با بـدن او موجب غسل نمي شود ؟ولي اين ايراد سطحي به نظر مي رسد و پاسخ آن روشن است , زيرا غـسـل دادن مـرده بـاآب مخلوط به سدر و آب مخلوط با كافور و با آب خالص , خود عامل موثري بـراي ضـدعـفـونـي و تـمـيـز كردن مرده است و لااقل براي مدتي آن خطراتي كه پيش از غسل وجودداشته , موجود نخواهد بود . بـديـهـي است در اين صورت پس از انجام گرفتن مراسم فوق , ميت را در مدت كوتاهي به خاك مي سپارند و احتمال بروز ميكروبهاي جديد و سرايت آن به انسان منتفي خواهدبود . آنـچـه دربـاره غسل مردگان و غسل مس ميت گفته شد , گوشه اي از فلسفه اين احكام است ; ممكن است نكات ديگري وجود داشته باشد كه هنوز از نظر ما مخفي و پنهان است .

---

پاسخ به پرسشهاي مذهبي
مكارم شيرازي - ناصر و جعفر سبحاني